CÂY XANH VÀ CẢNH QUAN

Trong thời đại con người quá bận rộn với tốc độ phát triển của xã hội mà đôi lúc quên đi sự có mặt của thiên nhiên. Nhưng khi thư giãn, hầu như đa số con người ta đều cố tìm lấy cảm giác quay về thiên nhiên, với nắng, với gió và cỏ cây. Vì thế, hệ thống cây xanh được xem là yếu tố không thể thiếu trong các thiết kế cảnh quan hiện nay. Từ ngôi nhà hẹp, từ khu đất nhỏ cho đến một building, tower, hay một khu du lịch sinh thái, nghĩ dưỡng, hệ thống cây xanh là cực kỳ quan trọng. Không chỉ thực hiện vai trò thẩm mỹ cho công trình thiết kế, hệ thống cây xanh còn giúp cho không khó trở nên trong lành hơn bằng cơ chế hoạt động tự nhiên của nó.

Công trình thiết kế là một phần tử rất nhỏ giữa thiên nhiên mang bản sắc riêng của nó

Tuy nhiên, việc quá lạm dụng hệ thống cây xanh trong một dự án thiết kế sẽ đem đến sự phản tác dụng, thậm chí là phản cảm. Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, con người có xu hướng quan tâm đến chất lượng sống nhiều hơn, bằng cách quay lại với thiên nhiên. Tuy vậy, có rất nhiều quan điểm trái chiều về cụm từ “thiên nhiên”.

Thiên nhiên là một phần của tự nhiên, là những gì mà vũ trụ tạo lập, tương tác các cơ chế sống và phát triển, cơ chế chọn lọc và đào thải, cơ chế thích nghi. Hệ thống cây xanh nói riêng và thực vật nói chung cũng vậy. Mỗi vùng khí hậu tồn tại tự nhiên một loại hệ sinh thái thực vật khác nhau, trừ khi có sự can thiệp của con người.

Tự nhiên là phạm trù rộng hơn, nó bao gồm tất cả các sự vật, hiện tượng tồn tại và phát triển một cách tự nhiên theo cơ chế tác động qua lại của chính các sự vật hiện tượng đó, tại một nơi nào đó bất kỳ vũ trụ. Tôi không thích ăn thịt, đó là cơ chế tự nhiên về sinh lý. Cây lá kim có mức phát triển kém ở vùng khí hậu nhiệt đới. Cá không thể sống nếu thiếu nước trong một thời gian nhất định nào đó. Đó là cơ chế tự nhiên.

Tôi muốn đến với thiên nhiên

Quay lại với hệ thống cây xanh trong thiết kế cảnh quan. Ngoài thẩm mỹ, công năng của nó trong thiết kế, nó còn phản ánh sự hiểu biết, trãi nghiệm và thậm chí là phong thuỷ của người thiết kế. Phản chiếu mối tương tác vô hình của người thiết kế và chủ đầu tư.

Hiện nay quan điểm quay về với thiên nhiên bị hiểu một cách lệch lạc thái quá. Có thể có nhiều lý do cho điều này. Bao gồm đức tin của chủ đầu tư, phong thuỷ của người thiết kế, toạ độ của khu đất hoặc do khí hậu…Từ đó mà ngày càng nhiều hệ thống cây xanh trong thiết kế cảnh quan được các nhà thiết kế thể hiện muôn màu muôn vẻ.

Bạn đã hình dung sự sinh trưởng của sinh vật trong thập kỷ tới?

Chúng ta biết, thiết kế có nhiều phạm trù và phong cách. Tóm lại nó là một quy trình nghệ thuật gán với tính sáng tạo có chủ kiến áp dụng các kiến thức hiểu biết và thành tựu khoa học kỷ thuật đương thời. Thiết kế cũng là mối quan hệ gắn bó với văn hoá và thiên nhiên. Đặc biệt là công năng và sự phù hợp với tài chính có thể bỏ ra đầu tư. Một số người thích cảnh quan nhiều cây xanh, càng nhiều càng tốt. Có người thích cây kiểng trong chậu, có người thích trồng tự nhiên. Có người thích thảm cỏ, có người thích cây cỡ lớn hoặc dây leo…mà cốt lõi vẫn là sự hòa hợp vừa đủ, không thừa không thiếu.

Chung quy lại, làm gì làm, thiết kế là một nghệ thuật liên quan đến rất nhiều vấn đề. Chúng ta nên quan tâm đến giá trụ cốt lõi của chủ đầu tư, của phong cách người thiết kế, bản sắc văn hoá kiến trúc của vùng và đặc biệt là khí hậu. Để từ đó có những thiết kế cảnh quan quay về tự nhiên hơn với hệ thống cây xanh.

Những khối óc sáng tạo, những đôi mắt thẩm mỹ, những chi tiết ngoài giá  trị cốt lõi, tất cả chỉ là điểm nhấn cho dự án thiết kế, là dư âm của một quá trình hoàn thiện công trình. Đừng quá bung lụa, đừng thái quá. Hãy khẳng định bản sắc thiết kế gắn liền với văn hoá, tự nhiên và khí hậu, tránh chi phí cho chủ đầu tư và hậu quả không tốt cho công trình về lâu về dài.

Cơ chế nhân tạo và cơ chế tự nhiên là hai phạm trù khác nhau